Dislexia

Recomendacións para a atención en casa do traballo escolar de nen@s con dislexia.

1- Crear rutinas de tempo e espazos: É imprescindible que o neno/a teña claro cal é o momento do día para realizar os deberes e onde deberá realizalos sempre.

Para lograr unha rutina de traballo é importante que o neno/a sempre realice os deberes no mesmo lugar, preferiblemente na súa habitación ou nunha habitación silenciosa, na que non haxa outras persoas realizando ningunha outra actividade e onde teña a menor distracción posible.

Hai que eliminar todos os estímulos distractores que poida haber no lugar de traballo. Por exemplo, evitar que haxa cousas na mesa que non sexan necesarias para a realización da tarefa ou tentar que non se escoiten ruídos.

É recomendable que a mesa de estudo estea fronte á parede. Ademais, sería beneficioso que diante coloquemos un taboleiro de cortiza onde colguemos exclusivamente contidos que estea a aprender nese momento e que sirvan do consulta; (táboas de multiplicar, vocabulario do tema, esquemas, regras de ortografía, táboa de ortografía frecuente, verbos…).

É fundamental, que se eviten espazos como o salón ou a cociña porque, ademais de ser lugares que non se poden asociar ao estudo, neles existen numerosos estímulos distractores que impedirán a concentración do neno na súa tarefa.

Tamén é necesario que haxa boa luz na habitación e que o neno/a non se faga sombra a si mesmo, polo que unha boa opción sería colocar un flexo na propia mesa de estudo.

Antes de comezar a sesión de traballo temos que levar á habitación de estudo todo o que nos fará falta e preparar calquera cousa que vaiamos necesitar durante o tempo de traballo para non ter que levantarnos nin saír da habitación durante ese tempo.

Por exemplo: preparar unha botella de auga, tesoiras, pegamento, regras ou calquera material que fixese falta, todos os libros e cadernos que vaiamos utilizar, etc.

2- Tras unha hora de traballo (hora e media/2 h segundo idade, grao de dificultade, algúns nenos con dislexia ademais teñen déficit de atención polo que o esforzó cognitivo é maior) dámoslle unha pausa de 20 minutos para que se despexe, xa que o rendemento dos nenos/ as con dislexia baixa notablemente a partir dun determinado tempo de traballo pola necesidade de recursos cognitivos que teñen que empregar para calquera tarefa básica.

En canto remate o tempo de descanso tócanos volver ao traballo, así que volvemos ao noso lugar de traballo e traballamos durante outra hora (ou hora e media/2 h segundo idade e grao de dificultade).

Esta rutina debe ser diaria, se un día non ten tarefas escolares pendentes ou as termina moi rápido aproveitamos o tempo de traballo para facer algunha tarefa específica de mellora da lectoescritura (comprensión lectora, ortografía, expresión escrita, adestramento de conciencia fonológica) ou darlle algunha explicación concreta de conceptos novos que lle custan ou aproveitamos para reforzar outros que non ten ben asimilados.

*É recomendable ter un cronómetro ou reloxo no que o neno poida ver os tempos e para que estes cúmpranse sen ningún erro, debate nin dúbida.

3- Para logar que estas rutinas cúmpranse sen discordias temos que controlar conscientemente o tipo de reforzo que lle damos ao neno.

Hai que ser constantes e evitar que haxa disparidade de opinións entre as persoas que axudan ao neno/a en esta tarefa, que normalmente son os pais ou outros familiares.

En caso de non estar de acordo en algo, hai que tratalo fóra da presenza do neno e, unha vez tomada unha decisión, transmitirlla ao neno/a conxuntamente.

É moi importante que o neno/para reciba instrucións sensatas para que teña claro o que ten que facer e para evitar que utilice a falta de coordinación no seu beneficio.

*O reforzo positivo é un factor esencial na motivación do neno á hora de manter o seu esforzo, polo que temos que utilizalo de maneira sensata e consciente.

A continuación, propóñovos varias actividades e técnicas para traballar o reforzo positivo á hora de realizar as tarefas escolares, aínda que cada pai, nai ou titor/a, deberá adaptar o tipo de reforzo á personalidade e características de cada neno/a.

Cando consideremos que o neno/para ha cumprido coas súas obrigacións sen demasiadas queixas ou que houbo unha melloría na súa conduta, temos que deixarlle claro que estamos moi contentos e orgullosos del.

A persoa que lle axudou a realizar as tarefas ten que comentarllo a él/ela e a outro/s adultos aos que o neno lles teña aprecio.

Por exemplo: se realizou os deberes co pai, cando chegue a nai este deberá dicirlle: «Sabes que hoxe estou moi contenta. Porque Joaquina fixo todos os seus deberes sen queixarse, esforzouse moito e aprendeu moitas cousas, por iso merécese un gran bico….»

O día que haxa que reforzar calquera pequena evolución é conveniente que o neno/para reciba atención, agarimo e reforzo verbal, pero o día que non fixese as cousas como esperabamos non ten que recibir ningún tipo de atención, é preferible que non comentemos nada á outra persoa e que o neno note que non fixo as cousas ben e por iso non ten a atención dos adultos.

É moi importante que non lle prestemos atención para rifarlle porque aí nenos que necesitan chamar a atención e para eles o seu obxectivo está conseguido, tanto se a chaman por algo bo coma se é por algo negativo, por iso non podemos fomentar esta conduta.

*Temos que valorar cada pequena evolución, aumentando o noso nivel de esixencias progresivamente pero partindo dunhas esixencias básicas. Cada pequeno esforzo que observemos debe ser compensado con reforzo verbal e afectivo.

É moi importante aumentar a autoestima do neno e demostrarlle que é capaz de aprender moitas cousas.

*Se realiza os deberes durante toda a semana, sen que aparezan conflitos, é conveniente que durante a fin de semana realicemos co/a neno/a unha actividade que lle sexa pracenteira.

Explicarémoslle de maneira sinxela que o seu comportamento fixo que esteamos moi contentos con el/ela e, por iso, ese día pode elixir a actividade que imos realizar. Tentaremos enfocar as actividades a xogos/actividades que lle gusten e eles elixan, etc…

Son moi positivas as actividades que reforzan a curiosidade ou a aprendizaxe por cousas que a eles chámanlles a atención e actividades nas que o/a  neno/a poida demostrar as súas mellores habilidades.

*Nalgunhas ocasións podemos acompañar o reforzo verbal e afectivo con reforzo material para a consecución de obxectivos.

Por exemplo: podemos comprarlle unha hucha de aforro e cada semana valorar de 1 a 100 os puntos que conseguiu polo seu comportamento e traballo. Os puntos trocariámolos por céntimos para a súa hucha, á cal lle podemos poñer un obxectivo.

*Podemos utilizar a cartolina da aprendizaxe na que vaiamos escribindo todo o que o neno/para aprenda.

Por exemplo, se aprendeu a facer as divisións ou a diferenciar entre agudas, chairas e esdrújulas ou as comunidades autónomas de España que existen, anotariámolo na nosa cartolina de aprendizaxe.

Isto sérvenos para mostrarlle todas as cousas que vai aprendendo co fin de motivarlle a completar a cartolina. Podemos facer tres apartados, Matemáticas, Ciencias Naturais/Sociais e Lingua e observar a carreira das materias, é dicir, expornos, por exemplo, cal vai gañando.

*É imprescindible darlle moitos ánimos e axudarlle a superar os obstáculos, para o que é necesario comprender o seu problema, como procesa a información, que impedimentos ten para aprender e como sente cando é consciente das súas limitacións.

O neno/para ten que saber que somos os seus aliados, non os seus inimigos e que lle imos a axudar en todo.

*En ocasións motívalles moito que fagamos as mesmas cousas que eles/elas.

Por exemplo se teñen varias actividades de cálculo, facémolas con eles e tentamos que as terminen antes que nós, o cal temos que encomiar, logo comparamos os resultados e podemos dar reforzo verbal como por exemplo: chocar a man e dicir: Bo traballo!.

*O uso dun cronómetro pode ser moi conveniente para non perder tempo. Por exemplo: dicímoslle ao neno/a, vas ter 5 minutos para realizar esta actividade, crees que poderás conseguilo?

Temos que exporlles retos que poidan superar e aos poucos aumentar a esixencia, hai nenos/ as aos que lles motiva o tentar superar un reto.

Ao principio poida que custe asimilar e aceptar a rutina de traballo pero unha vez interiorizada evitará conflitos, perdas de tempo e condutas desafiantes ou rebeldes.